#244: Moskous recept: Roemeense en Oekraïense kunstenaars onder druk

BNR Perestrojkast | BNR

Meer dan 120 Oekraïense kunstenaars zijn overleden aan het front, maakt het Oekraïense ministerie van Cultuur deze week bekend. De Cultuurminister zei naar aanleiding van dit aantal: "Deze oorlog gaat niet alleen over grondgebied; het is erop gericht om alles wat Oekraïens is uit te roeien – cultuur, taal en identiteit. We hebben nu onze eigen generatie van geëxecuteerde kunstenaars."

Het is een verwijzing naar de Geëxecuteerde Renaissance, een generatie Oekraïense kunstenaars, schrijvers en dichters die in de jaren 1920 en 1930 door het Sovjetregime werden geëxecuteerd. Het is niet voor het eerst dat Moskou de cultuur en identiteit van een land van de kaart wil vegen. In de late jaren 40 en begin jaren 50 gebeurde dit ook in Roemenië toen het communisme daar binnen denderde.

Een Sovjet-playbook dat steeds door Moskou uitgerold kan worden. Waarom gebeurt dit elke keer weer? En hoe kan je voorkomen dat je cultuur wordt vernietigd?

Twee geweldige gasten zijn van de partij om het te hebben over de Russische en Sovjetrepressie van de elite in Oekraïne (jaren 20 en 30 en nu) en Roemenië (jaren 40 en 50): bij afwezigheid van Geert Jan als gastpresentator Lisa Weeda (wie kent haar niet?) die de Roemeense Alexa Stoicescu uitnodigde voor deze aflevering.

Stoicescu is onder meer vertaler Nederlands-Roemeens. Haar phd ging over de Roemeense dissidente schrijver en Nobelprijswinnaar Herta Müller die leefde onder dictator Nicolae Ceaușescu. Momenteel werkt ze aan een artikel over hoe Nederlandse vertalingen verschenen in communistisch Roemenië (kort door de bocht) en waarom.

Met speciale aandacht voor het werk van Müller, een bijzondere film en 3D-project van het Slovo House in Charkiv en twee moppen maar liefst.

Shownotes:

-documentaire Herta Müller: Het alfabet van de angst.

-Hartedier-Herta Müller

-Ademschommel-Herta Müller

-De vos was de jager-Herta Müller

-film Metronom-Alexandru Belc

-documentaire Cold Waves-Alexandru Solomon

-film Slovo House.

-3D-project Slovo House.

-Aleksandra-Lisa Weeda

-Dans Dans revolutie-Lisa Weeda

Host:

Floris Akkerman

Multimediaal kunstenaar:

Lisa Weeda

Whizzkid (lector Nederlands en vertaler en literaire bemiddelaar):

Alexa Stoicescu

Levensgenieter:

Joost Bosman

Tussen hemel en aarde:

Geert Jan Hahn

See omnystudio.com/listener for privacy information.